Nieuwe aanpak tekorten sociaal domein werpt zijn vruchten af

Uit de voorlopige cijfers blijkt dat het Oude IJsselstreek is gelukt om in een jaar tijd het begrote tekort op het sociaal domein met ruim € 4 miljoen terug te dringen. Het in de begroting opgenomen tekort van € 5,5 miljoen is terug gedrongen naar circa € 1,0 miljoen. Zonder in te boeten op kwaliteit en inhoud. En zonder aan de jus van de samenleving te tornen (het voorzieningenniveau is op peil gebleven). De gemeente heeft bewust niet voor bezuinigingen gekozen. Maar hanteert als leidraad voor de transformatie in het sociaal domein dat sprake moet zijn van een inhoudelijke verbetering, waarbij financiën van secundair belang zijn. De aanpak van Oude IJsselstreek laat zien dat het kan. Inhoudelijke verbeteringen doorvoeren, doen wat nodig is, werken vanuit vertrouwen en vanuit de uitgangspunten van de visie en daardoor uiteindelijk geld besparen.

Koerswijziging

Het tekort voor de gemeente ontstond in de zomer van 2018, toen bleek dat met name de jeugdzorg veel meer kostte dan verwacht. Daar bovenop kwamen extra kosten voor bijstandsuitkeringen en de sociale werkvoorziening. Exact een jaar geleden werd de gemeente daardoor geconfronteerd met een begroot tekort van € 5,5 miljoen. Om het tij te keren koos het college in het najaar van 2018 voor een andere strategische koers.

Niet bezuinigen maar omvormen

Een koers waarbij, anders dan in veel andere gemeenten met grote tekorten, de financiën niet leidend zijn. In plaats daarvan richt de gemeente zich op inhoudelijke verbeteringen waarbij normaliseren, voorkomen en samenwerken centraal staan. De basis ligt in een verandering in werken en mindset bij gemeente, inwoners en samenwerkingspartners. Als onderdeel is een kwaliteitsslag gestart met concrete projecten op het gebied van jeugd, Wmo en de Participatiewet. Ook daarbij gaat het steeds om hoe de gemeente kan komen tot inhoudelijk betere oplossingen voor inwoners. Een voorbeeld is het project Meedoen werkt! waarbij de gemeente zich het lot van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt aantrekt. De gemeente gelooft erin dat juist zij het verdienen om mee te doen in de samenleving.

Inwoner centraal

In 2019 is de gemeente een strategische samenwerking aangegaan met Buurtzorg Jong om ouders en kinderen beter te kunnen helpen met zorgvragen en problemen. Daarnaast is besloten om uit Laborijn te treden. Volgens de gemeente kunnen mensen met een uitkering beter geholpen worden dan nu gebeurt. De gemeenteraad nam unaniem de gemeentelijke visie op de participatiewet aan, waarin vertrouwen in de bijstandsgerechtigde centraal staat en wordt afgestapt van de gangbare achterdocht. De gemeente ziet elke inwoner als waardevol en wil hen optimaal ondersteunen.

Visie gedreven

De gemeente Oude IJsselstreek kiest met al deze ontwikkelingen bewust voor een niet alledaagse aanpak in het sociaal domein. Gedreven door visie en lef, zonder dat de betaalbaarheid uit het oog wordt verloren. Deze aanpak heeft de gemeente het afgelopen jaar wel kritiek opgeleverd. Ondanks dat is de gemeente vol vertrouwen om door te gaan op de ingeslagen weg. Juist omdat het voor inwoners zo’n belangrijk verschil kan maken.