Algemene beschouwingen begroting 2018
Tijdens de raadsvergadering van 24 nov. j.l. werd de begroting voor 2018 uitgebreid besproken. De bijdrage van Lokaal Belang werd door fractievoorzitter Ben Hiddinga gepresenteerd.
==================================================
Voorzitter, collega raadsleden en inwoners
In de Voorjaarsnota heeft de raad een koers uitgezet voor de begroting 2018 tot 2021.
Lokaal Belang constateert dat die aanzet heeft geleid tot een robuuste begroting die meerjarig in orde is en waarin zelfs op termijn nog ruimte zit om nieuwe dingen te doen. Het perspectief is goed, maar alhoewel de meeste financiële risico’s in de tussentijd wel beheersbaar zijn gemaakt, lijken de ontwikkelingen in de jeugdzorg, de wmo en de participatie nog wel serieuze aandacht te vragen.
Met vertrouwen werken aan de toekomst.
De nieuwe coalitie in Den Haag heeft goed om zich heen gekeken en de titel van onze begroting overgenomen voor hun coalitieakkoord. Dat is natuurlijk prachtig. Als ze dan bij de uitwerking van het coalitieakkoord ook nog oog hebben voor het inhoudelijke deel van onze begroting dan is ons kostje gekocht.
Vanuit een solide basis werken. Dat is het uitgangspunt van Lokaal Belang.
We hebben de afgelopen 2 jaar volgens het coalitieprogramma gewerkt. En dat heeft goed uitgepakt. De doelen zijn gehaald of zijn in uitvoering en we kunnen meerjarig een sluitende begroting presenteren.
De afgelopen 10 jaar is veel geïnvesteerd in sportvoorzieningen, centrumplannen, industrieterreinen, onderwijs, zorg, enzovoort.
Zomaar een aantal voorbeelden:
Sportpark IJsselweide in Gendringen en Ulft, overdekt zwembad De Paasberg in Silvolde en het sportcluster Varsseveld;
De centrumplannen in Ulft, Silvolde, Varsseveld en straks Gendringen,
Nieuwe wegen in Terborg, Sinderen, Westendorp en straks Varsselder en ook veilig fietsen naar het Almende in Silvolde;
Binnenkort Breedband internet in het buitengebied;
Nieuwe basisscholen in Ulft, Varsseveld, Terborg en straks in Gendringen;
Een nieuwe VMBO-school in Silvolde voor het Almende college;
Een vernieuwd industrieterrein Akkermansweide in Terborg;
Kultuurhuuser in Westendorp, Terborg en straks in Heelweg;
Cultuurclusters in Ulft en Varssveld;
En nu voor het cultuurcluster in Ulft een Dru-visie waaruit robuuste en betaalbare toekomst blijkt.
De zorg die onze inwoners nodig hadden is geleverd en heeft een goed rapportcijfer opgeleverd en de statushouders die de afgelopen periode onze nieuwe inwoners zijn geworden, zijn zo goed mogelijk opgevangen.
Allemaal zaken die van belang zijn voor het welzijn van onze inwoners. We willen immers dat onze inwoners gezond kunnen leven, met een diploma op zak in hun inkomen kunnen voorzien, in een brede samenleving verkeren en in een fijne veilige woonomgeving vertoeven. Dat zijn voor Lokaal Belang de basisuitgangspunten voor onze politieke koers.
Als je naar de resultaten kijkt, dan heeft Lokaal Belang een goed gevoel over de afgelopen periode. Dit alles is bereikt door een goede onderlinge samenwerking en vertrouwen in de organisatie, het college en de coalitie.
Lokaal Belang is van mening dat die solide basis er inmiddels staat, maar dat we blijvend hard moeten werken aan het in standhouden ervan. De komende periode zullen economie, duurzaamheid, zorg, veiligheid, onderwijs, recreatie en communicatie, naast leefbaarheid, vitaliteit en bereikbaarheid de nodige aandacht vragen.
Goede voorzieningen in stand houden met lage woonlasten. Het is ook dit jaar weer gelukt om de stijging van de OZB op 3% te houden, zoals we hadden afgesproken in het coalitieakkoord. Gemiddeld hebben we het dan over een stijging van € 9,-. Dat is okee.
De september circulaire 2017 lijkt een plus te geven op de algemene uitkeringen voor de komende jaren en dat betekent dat mogelijk de bestedingsruimte toeneemt. We zullen nog even de uitwerking van het regeerakkoord moeten afwachten.
Voorzitter, ik ga nu onze bespiegelingen per begrotingsprogramma met u delen.
Programma 1. De gemeente waar het goed wonen is.
De juiste woning op de juiste plaats is erg belangrijk voor de toekomst. Daarom is het belangrijk om flexibiliteit te creëren waar we woningen kunnen bouwen, waarbij we ook moeten onderzoeken wat de mogelijkheden van tijdelijke bouw( <10 jaar) kunnen betekenen voor onze gemeente.
We zien de woonvisie, die nog dit jaar aan de raad zal worden aangeboden dan ook met belangstelling tegemoet. Wij verwachten dat er in die woonvisie veel aandacht is voor de veranderde demografische uitgangssituatie. Immers, de destijds in 2010 voorgestelde krimp doet zich in onze gemeente niet zo sterk voor.
Uw college geeft aan dat er criteria opgesteld worden voor de inzet van wooncontingenten ten behoeve van de fysieke knelpunten. Lokaal Belang is benieuwd naar deze criteria en gaan ervan uit dat ze gericht zullen zijn op het oplossen van de knelpunten en niet op zichzelf een nieuw knelpunt gaan vormen.
Daarnaast vragen wij aandacht voor de consequenties van de bouw van woningen die eigenlijk op de rode lijst staan. De bedoeling is om de woningen die uit deze lijst vrij komen in te zetten voor de fysieke knelpunten. Wat komt daar nu nog van terecht?
De DRU-visie wordt komende donderdag besproken, maar wij vragen ons af waar de parkeerplaatsen zijn gebleven. In de Berap worden ze nog in samenhang met de DRU-visie genoemd, maar in de visie zijn ze verdwenen. Als raad hebben we een motie aangenomen dat dit is samenhang werd gepresenteerd. Dit is ook door het college toegezegd. Hoe moeten we dit zien? Lokaal Belang is van mening dat de DRU-visie van invloed kan zijn op de omvang van de parkeerbehoefte en wenst daarom deze twee items in onderlinge samenhang te beoordelen.
Uw college kondigt de komst van een nota sportaccommodaties aan. Wij zien deze nota met belangstelling tegemoet. Lokaal Belang is van mening dat sportbeoefening in de breedste zin veilig en efficiënt dient te geschieden. Indien de aanleg van bijvoorbeeld een kunstgrasveld daaraan bijdraagt, dan staan wij daar positief in.
Bestemmingsplan buitengebied: Helaas moeten wij constateren dat het bestemmingsplan buitengebied nog steeds niet is vastgesteld. Voor betrokkenen duurt dit al heel erg lang.
De voor Lokaal Belang belangrijke thema’s zoals woningsplitsing in het buitengebied, vrijkomende agrarische objecten en “Zon op het Erf” blijven veel te lang liggen.
Belangrijk is ook dat inwoners duidelijkheid krijgen over de voortgang. Dit geldt ook voor de plannen omtrent het Zwarte Veen en de Vennebulten.
Verkeersveiligheid blijft voor Lokaal Belang van grote betekenis. Daarom is het goed dat er wordt gekeken naar oplossingen voor de N817 en de afslag naar ’t Goor. Het stemt ons tevreden dat de verkeersveiligheid van de Zelhemseweg in Varsseveld middels een fietspad wordt aangepakt. Ook een veilige fietsoversteek van Varsselder naar Ulft vraagt aandacht.
De aanleg van het fietspad naar het Almende college hoeft wat Lokaal Belang betreft niet te wachten op de realisatie van de nieuwbouw, maar kan prima eerder worden gerealiseerd in het kader van veilige schoolroutes.
Het college wil het onderhoud van de wegen op een acceptabel niveau uitvoeren. Echter Lokaal Belang constateert dat het wegennet veel te lijden heeft van verhoogde verkeersdruk. Kapot gereden wegbermen zorgen voor onveiligheid op diverse wegen in het buitengebied. Die zijn ondanks de aanpassingen van de laatste jaren daar niet op berekend. Lokaal Belang ziet dat bij sommige wegen incl. zandwegen het niveau acceptabel niet gehaald wordt. Het postzegelbeleid werkt niet en wij vragen hier extra aandacht voor.
Voor de komende tijd staat de realisatie van de omgevingswet en -visie op het programma. Lokaal Belang gaat er vanuit dat hierbij vanwege ruimtelijke samenhang, gezamenlijke belangen en efficiency samengewerkt wordt met andere gemeenten. Lokaal Belang is benieuwd of de lokale omgevingsvisie nu de regionale omgevingsvisie beïnvloedt of dat dit andersom is.
Lokaal Belang vindt tevens dat onderwijs, ondernemers en inwoners aan de voorzijde bij dit proces moeten worden betrokken. Zodra er een duidelijke kosteninschatting is te maken, verwachten wij dat u de raad hierover informeert.
Programma 2. Een leefbare gemeente.
Het is goed dat iedereen die hulp of ondersteuning nodig heeft bij de gemeente kan aankloppen, want we zijn een sociale gemeente. Het blijft een uitdaging te werken aan het beter op orde krijgen van het sociaal domein, zowel in de werkwijzen en procedures, als in de administratieve verwerking en ICT.
Het sociale gezicht van Oude IJsselstreek moet zichtbaar en voelbaar blijven! Mensen die het nodig hebben moeten op die ondersteuning kunnen rekenen die nodig is. Die inwoners die zichzelf redden moeten zich in de gemeentelijke regelgeving zo zelfstandig mogelijk kunnen redden.
Het motto is: voorkomen is beter dan genezen! Gezond leven voorkomt latere kosten en vroegtijdig ingrijpen bij ontstane probleemsituaties voorkomt later een grote stijging van kosten.
Des te vroeger je problemen of risico’s signaleert des te goedkoper zijn dan vaak de oplossingen. Vooral wat betreft de jeugd is de vroeg signalering heel erg belangrijk, natuurlijk allereerst zodat de jongeren in onze gemeente zo goed, zo gezond mogelijk opgroeien maar laten we eerlijk zijn ook om de kosten in de hand te kunnen houden!
Experimenten in de zorg zijn er om die zorg en onze werkwijze uiteindelijk te verbeteren, alleen op die manier kunnen we budget-neutraal blijven werken.
Meedoen is belangrijk. Meedoen kun je van veel kanten bekijken: sporten, creatief bezig zijn, op sociaal cultureel vlak, werk, etc..
Lokaal Belang vindt het belangrijk dat iedereen gestimuleerd wordt om naar vermogen te participeren in de samenleving.
Het is tegenwoordig niet meer zo automatisch dat mensen zich voor allerlei maatschappelijke zaken inzetten: mantelzorg, verenigingen, besturen etc. Het is belangrijk dat wij als gemeente deze mensen faciliteren. We willen inwoners enthousiasmeren, onze gemeenschap zijn we samen, iedereen draagt naar vermogen een steentje bij.
Nieuwe activiteiten zoals bijvoorbeeld Stichting Mini Manna moeten we stimuleren en verder uitwerken. Zo ook ontmoetingsplekken in wijken en dorpen.
Belangrijk is ook dat er werk wordt gemaakt van de uitstroom van cliënten uit het bestand van Laborijn. Het naar werk begeleiden van deze cliënten levert een hogere kwaliteit van leven op voor de betrokkenen, maar ook een geringer beslag op publieke middelen. Door stapeling van regelingen is het nu niet altijd motiverend om te gaan werken.
Graag vernemen wij de visie van het college op dit punt.
Voorzitter, Lokaal Belang constateert dat het verenigingsleven het steeds moeilijker krijgt om het hoofd boven water te houden. Niet alleen heeft de ontgroening en vergrijzing consequenties voor de verenigingen, ook de veranderende behoeften in onze samenleving vragen het nodige van de verenigingen.
Wij denken dat de verenigingen een steuntje in de rug nodig hebben om hier wat meer inzicht in te krijgen. Lokaal Belang pleit als aanvulling op de gebiedsmakelaars voor een verenigingsmakelaar.
Verenigingen hebben het moeilijk om aan bestuursleden te komen, moeilijk om aan kader te komen, het leiden van een vereniging wordt steeds complexer en men heeft als bestuurder steeds meer verantwoording te dragen. Een verenigingsmakelaar kan verenigingen met goede informatie hierbij ondersteunen. Ook kunnen ze clubs helpen om bijvoorbeeld de drempels van samenwerking te slechten. 1 Omnivereniging in een kern kan misschien met minder bestuur uit als al die kleine verenigingen apart.
Zowel muzikale vorming als sport is belangrijk. Beide zaken vormen een belangrijk onderdeel van onze maatschappij en dragen bij aan het welbevinden van onze inwoners. Sport is meer dan alleen lichaamsbeweging, een harmonie of fanfare is meer dan alleen muziek maken. Het zorgt ook voor ontmoeting, educatie, vermaak.
Herschikking subsidies heeft in de nastoot van de vaststelling van de nieuwe regeling veel reacties van muziekverenigingen opgeleverd. Lokaal Belang is blij dat het beleid geëvalueerd wordt.
Samen met de verenigingen een terugblik naar 2017. Wat hebben we gedaan, hoe staat ze er financieel voor, wat kan er beter, wat kunnen we samen doen, wat gebeurt er om ons heen?
Alle veranderingen zijn moeilijk, Samen kunnen we elkaar de goede weg wijzen.
Gezond leven, bewegen en ontspannen is belangrijk voor onze inwoners. Daarom is het goed dat er hierbij ook aandacht is voor mensen met een beperking. De Special Olympics zijn een mooie aanleiding om na het evenement een vaste plaats te vinden voor sporters met een beperking binnen onze verenigingen. Ook de inzet jeugdsportcoaches juichen wij toe.
Uit kwartaalrapportages blijkt dat het aantal inwoners wat een beroep op de WMO in het kader van verzorgen, verplegen en verhelpen licht daalt. Bij de jeugdzorg is de afname zelfs iets sterker.
Daarnaast blijkt uit de onlangs gepresenteerde enquête dat de cliënt tevredenheid in algemene zin hoog is. Op zich stemmen deze cijfers LB tot tevredenheid. Belangrijk blijft dat onze inwoners eerst proberen zelf hun problemen, al dan niet met hun netwerk, op te lossen. Als dit niet lukt kan er natuurlijk steeds een beroep op de gemeente worden gedaan.
Programma 3. De werkende gemeente.
Economische ontwikkelingen zijn van groot belang voor onze gemeente. Het is belangrijk dat onze inwoners binnen onze gemeente of in de directe omgeving (Achterhoek en Liemers) werk kunnen vinden. Daarom is het belangrijk dat we met de omliggende gemeenten het bedrijfsleven en het onderwijs werken aan een actieplan. Dit is een belangrijk instrument om inwoners en bedrijven voor onze gemeente en de regio te behouden of nieuwe inwoners en bedrijven aan te trekken.
Economie moet wat ons betreft samen met het bedrijfsleven en het onderwijs worden opgepakt en gestimuleerd. Circulaire, innovatieve en duurzame aanpak biedt hier kansen. Voor het stimuleren van de circulaire economie wordt € 100.000,- opzij gezet. Ook ICER krijgt de mogelijkheid zich verder te ontwikkelen.
Bereikbaarheid is ook belangrijk voor de economische ontwikkelingen. Er moeten goede verbindingen zijn via de A18/N18, dit betekent inzet op 2e fase verdubbeling Varsseveld-Groenlo, dubbelspoor en ontsluitingen via Duitsland richting de A3 en het internationale spoor.
Ook moet alles op alles worden gezet om, op zeer korte termijn, breedband in het buitengebied te realiseren. De inzet van het lokale initiatief met haar ambassadeurs wordt door Lokaal Belang zeer gewaardeerd. Eenduidige communicatie is hier van groot belang.
Duurzaamheid is een belangrijk onderwerp. Ook Lokaal Belang wil een leefbare planeet doorgeven aan onze kinderen. Daarbij is het noodzakelijk om lastige keuzes te maken. Voedselproductie versus zonneparken op agrarische percelen; windmolens versus horizonvervuiling, trillinghinder, gevaar en schaduw, biovergisters versus voedselproductie, milieuoverlast, verkeersdruk en gevaar.
Lokaal Belang is van mening dat landbouwgebied voor de voedselproductie is en we op het gebied van windenergie inmiddels voldoende ons best gedaan hebben. Liever investeren wij in alternatieve bronnen zoals aardwarmte, zon op daken, waterkracht en focussen we ons op het verduurzamen van het woningbestand en bedrijven.
Wat Lokaal Belang betreft is dit onze inzet bij de tweejaarlijkse meting van de voortgang van de regionale uitvoeringsagenda Energietransitie. Wij zijn erg benieuwd naar de prestaties van de andere gemeenten.
Het college kiest ervoor om vanaf 2018 zoveel mogelijk lokale energie in te kopen bij de Agem. Lokaal Belang is van mening dat in principe altijd de goedkoopste aanbieder (van duurzame energie) de deal krijgt. Dat is de Agem niet. Kan het college uitleggen waarom toch voor de Agem gekozen is? Wat ons betreft krijgt de AGEM de opdracht mee om die slag op de markt te maken. Het levert hen een betere uitgangspositie op de energiemarkt op.
Regionale samenwerking moet, wat Lokaal Belang betreft, groeien uit behoefte. Zie het als een soort marktwerking/groeiproces, kansen pakken die er zijn, laten liggen als er geen meerwaarde is. Dit najaar wordt dit onderwerp verder met de raden in de Achterhoek besproken.
Daarbij zijn wij echter onlangs geconfronteerd met een nieuw voorstel voor regionale samenwerking vanuit Doetinchem, Winterswijk en Bronckhorst. Lokaal Belang vindt het belangrijk om in te zetten op cafetaria-samenwerking. En dan alleen op niet controversiële onderwerpen zoals economie, onderwijs en bereikbaarheid. Daar hebben we allemaal wat aan.
Nieuwe structuren introduceren betekent onzes inziens ook dat oude structuren geëvalueerd dienen te worden. Wat biedt ons de oude Gemeenschappelijke Regeling Regio Achterhoek nog als er een Achterhoek Board wordt geïntroduceerd?
Programma 4. De dienstverlenende gemeente.
De dienstverlening naar onze inwoners moet op orde zijn. Daarom is het goed dat er hier steeds aandacht voor is. Hierbij past ook een zo optimaal mogelijk ingerichte organisatie. Ook een goede communicatie en informatievoorziening is belangrijk voor onze inwoners. Lokaal Belang gaat ervan uit dat onze website verder zal worden geoptimaliseerd, zodat inwoners de gezochte informatie gemakkelijk kunnen vinden.
Lokaal Belang is van mening dat de digitalisering ervoor zorgt dat steeds meer mensen afhaken in onze maatschappij. Alles via het internet, alles achter DigiD wachtwoorden. We gaan ervan uit dat informatie zowel digitaal als schriftelijk raadpleegbaar moet zijn en dat de toegankelijkheid tot regelingen en aanvraagprocessen eenvoudig en begrijpelijk is. Ook een persoonlijk gesprek moet tot de mogelijkheden behoren.
Een aanvraag moet voor iedereen te doen zijn of er moet op een eenvoudige manier de goede hulp ingevlogen kunnen worden. We moeten er rekening mee houden dat 90% van onze inwoners de gemeentelijke informatie nog steeds via de krant verneemt. Dit is uit een enquête gebleken.
Communicatie blijft een vak: het is moeilijk om iedereen op de juiste manier aan te spreken en te zorgen dat eenieder de juiste informatie ontvangt. Het is dus een goed idee om een hier een brede communicatievisie voor op te stellen.
Veiligheid; De voltallige raad heeft een oproep gedaan voor meer politie inzet en aandacht in de Achterhoek. En niet voor niets. De media melden met enige regelmaat criminele activiteiten in onze woonomgeving. Met name de inbraken en de drugscriminaliteit baart ons zorgen.
Lokaal Belang vindt dat ook onze inwoners gestimuleerd moeten worden, om ook oog en oor te gebruiken voor de veiligheid van onze eigen omgeving. Buurt WhatsApp groepen vinden wij hiervoor een erg goed middel. Voor handhaving van risico volle zaken is extra capaciteit opgevoerd.
Ondermijning van het lokaal bestuur is zo richting de verkiezingen onderwerp van aandacht. Terecht vindt Lokaal Belang. De onderwereld dient uit de bovenwereld te blijven. Criminele organisaties horen niet in het openbaar bestuur thuis.
Voorzitter, ik kom tot het slot.
Lokaal Belang dankt het college en de medewerkers voor deze begroting. Het biedt een helder beeld van wat we volgend jaar en de jaren daarna mogen verwachten. Goed werk!
Lokaal Belang blijft werken om op constructieve, stabiele en betrokken wijze onze inwoners te dienen.
Tot zover.